Opgave 2 | Duurzaam bereikbaar

De mobiliteit verduurzamen en ervoor zorgen dat voorzieningen voor iedereen bereikbaar blijven

Kern van de opgave

De kwaliteit van de regio is het mozaïek van kleine en middelgrote steden en grote en kleine dorpen met aantrekkelijke groene tussenruimte. Voor grootstedelijke voorzieningen is de regio niet alleen aangewezen op de stad ‘s-Hertogenbosch, maar ook op de steden om ons heen: Eindhoven, Tilburg en Nijmegen. Goede verbindingen met die centra zijn belangrijk vanwege de bereikbaarheid van onder andere drie universiteiten, een vliegveld en een HSL-station. En dat draagt weer bij aan onze agglomeratiekracht. We hoeven niet alle voorzieningen zelf in huis te hebben; het gaat om nabijheid in plaats van aanwezigheid. Van belang is dan wel dat de regio goed blijft verbonden met de grootstedelijke gebieden om ons heen.

De regio is vanuit alle windrichtingen goed aangesloten op belangrijke transportassen over de weg, zoals de A2, de A50, de A59 en de A73. Oplossing van knelpunten op die assen en verbetering van het openbaarvervoerssysteem helpen Noordoost-Brabant vooruit. De verkeersassen helpen om goed verbonden te blijven met voorzieningen waar de regio zelf niet in kan voorzien. Door als regio gezamenlijk op te trekken en te zorgen voor goede verbindingen van en naar de regio komen we samen verder.

Opgaven op het gebied van bereikbaarheid in de regio zijn vooral: de verschuiving van autogebruik naar de (elektrische) fiets, openbaar vervoer mogelijk maken en gedragsbeïnvloeding. Denk aan de uitbouw van het snelfietspadennetwerk en het verzwaren van enkele (H)OV-lijnen. Omdat het OV nu eenmaal niet overal kan komen, denken we steeds meer in ‘hubs’: OV-knooppunten op strategische plekken in de regio die voor verschillende modaliteiten bereikbaar zijn en van waaruit je snel met het OV op de gewenste bestemming komt.

De verstedelijkingsopgave die op Noordoost-Brabant afkomt, pakken we regionaal op. We willen de discussie voeren over de situering van nieuwe woon- en werkgebieden en over corridorontwikkeling: de ontwikkeling van nieuwe woon- en werkgebieden langs weg- en (H)OV-infrastructuur. Het uitgangspunt daarbij is voor ons een goede aansluiting op (H)OV en concentratie van nieuwe verstedelijking, waardoor bestaande voorzieningen voldoende draagvlak behouden. Door gebundelde ontwikkeling voorkomen we bovendien dat de groene ruimte wordt opgeslokt.

Strategisch doel 2030

Ons doel is om Noordoost-Brabant optimaal te verbinden met de omliggende regio’s. Binnen de regio zorgen we primair voor goede verbindingen voor fiets en (H)OV. We werken aan een verschuiving van autogebruik naar fiets en (H)OV, en bundelen ruimtelijke ontwikkelingen.

Dit alles sluit aan bij de VN-doelen ‘Innovatie en duurzame infrastructuur’ (nr. 9) en ‘Veilige en duurzame steden’ (nr. 11).

Haakjes voor de uitvoering

• We bepleiten samen verbetering van de fysieke verbindingen van en naar de regio.

• We leggen het accent op (snel)fietspaden en (H)OV en verknoping met andere duurzame concepten als deelauto’s en fietsen.

• We optimaliseren ’s-Hertogenbosch CS tot regionale mobiliteitshub en aansluiting op het landelijke spoornetwerk. Ook Oss, Eindhoven en Nijmegen zijn voor verschillende subregio’s daarbij belangrijke schakelpunten in het mobiliteitssysteem.

• We brengen het regionale vervoerssysteem op orde met focus op de bereikbaarheid van voorzieningen met een regionale functie.

• We stemmen reguliere en bijzondere woonopgaven af, waaronder huisvesting voor arbeidsmigranten.

• We stemmen voorzieningen met een regionale functie af en ervoor zorgen dat (regionale) voorzieningen ook voor de dorpen fysiek bereikbaar blijven.

Eerste stappen

• We voeren de reeds opgestelde regionale mobiliteitsagenda uit.

• We lobbyen, samen met partners binnen en buiten de provincie, voor het versneld aanpakken van knelpunten in het spoornetwerk (Maaslijn, spoorbrug Ravenstein) en op rijkswegen (A2, A50/Paalgraven, A59/Bankhoef, A73). In de lobby voor de A50 trekken we samen op met de provincies Noord-Brabant en Gelderland, en met Eindhoven.

• We ondersteunen de lobby voor een snelle IC-verbinding tussen Eindhoven en Düsseldorf, voor een hoge IC-frequentie tussen ’s-Hertogenbosch en Eindhoven en tussen Nijmegen, ’s-Hertogenbosch en Breda, en voor een verkenning naar een effectievere OV-verbinding tussen Nijmegen en Eindhoven (als onderdeel van een landelijke ‘Cirkellijn’ Amsterdam-Zwolle-Eindhoven-Rotterdam).

• We verkennen een betere verbinding tussen het Land van Cuijk en de Brainportregio.

• We ontwikkelen samen met het Rijk en provincie Noord Brabant een visie op de uitbouw van het (H)OV in Noordoost-Brabant, in het bijzonder de lijnen Oss-Uden/Veghel-Eindhoven, Veghel/Uden-Nijmegen en Uden/Veghel ’s-Hertogenbosch.

• We helpen bij het realiseren van vraagafhankelijk, fijnmazig vervoer om voorzieningen bereikbaar te houden. Bijvoorbeeld via Mobility as a Service: kleinschalig georganiseerde mobiliteit, die naast het openbaar vervoer bestaansrecht heeft en vaak georganiseerd wordt vanuit een lokaal platform. Het gaat om het slim combineren van vraag en het aanbod van modaliteiten.

• We ontwikkelen nieuwe verstedelijking gebundeld ten behoeve van draagvlak voor nieuwe vormen van OV.

• We onderzoeken mobiliteitshubs voor Oss, Cuijk, Boxmeer, Uden en Meierijstad.

• We verbouwen het hoofdstation in ’s-Hertogenbosch tot knooppunt en ‘regiohub’: we breiden de (overstap)capaciteit op CS ’s-Hertogenbosch uit en zorgen voor een betere aansluiting op regionale OV-stromen.

• We stimuleren een brede werkgeversaanpak gericht op het aanbieden van verschillende modaliteiten voor werknemers als alternatief voor de auto.

De manier waarop we als regio het verschil maken

We versterken de goede samenwerking met het Rijk, de provincie en de buurregio’s om de belangrijkste mobiliteitsknelpunten in Brabant op te lossen. Daarom participeren we als regio ook in de vertaling van de Nationale en Brabantse Omgevingsvisie naar een Omgevingsagenda Zuid-Nederland. Met de provincie Noord-Brabant maken we afspraken over bijdragen aan infrastructurele projecten. Daarnaast agenderen en benoemen we bereikbaarheidsvraagstukken die op de schaal van de (deel)regio spelen en trekken daarbij samen op met de provincie en het Rijk.